خاموت چیست؟ و اجرای خاموت – فراسازان آویژه
میلگردهای مورد استفاده در پروژه‌های ساختمانی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: میلگردهای طولی و میلگردهای عرضی. میلگرد طولی، که در راستای طول سازه قرار می‌گیرد، برای تحمل بارهای کششی و توزیع نیروهای طولی به کار می‌رود. این میلگردها معمولاً در جاهایی که نیاز به استحکام بالا در جهت طول سازه وجود دارد، استفاده می‌شوند. در مقابل، میلگرد عرضی یا خاموت‌ها در راستای عرضی (عمود بر میلگردهای طولی) نصب می‌شوند و نقش مهمی در تقویت سازه در برابر نیروهای برشی و پیچشی دارند. خاموت‌ها معمولاً بصورت میلگردهای خم شده تولید می‌شوند و با حفاظت از المان‌های طویل و قائم، به افزایش استحکام و دوام سازه کمک می‌کنند.
خاموت
خاموت‌ها به طور معمول در سایزهای مختلفی تولید می‌شوند، از جمله سایزهای ۸ و ۱۰ که از پرکاربردترین اندازه‌ها در این حوزه هستند. این میلگردها به دلیل طراحی ویژه‌شان، قادرند نیروهای پیچشی و برشی را به طور مؤثری جذب و توزیع کنند و بدین ترتیب به افزایش پایداری و استحکام سازه کمک نمایند. انواع مختلفی از خاموت‌ها وجود دارند که بسته به کاربرد خاص و نیازهای پروژه، انتخاب و استفاده می‌شوند.
قیمت خاموت‌ها به میزان زیادی تحت تأثیر قیمت میلگرد استفاده شده در تولید آنها قرار دارد. برای تخمین قیمت خاموت، علاوه بر قیمت میلگرد، هزینه‌های مربوط به فرآیند خمکاری و سایر مراحل تولید نیز باید مد نظر قرار گیرد. به عنوان مثال، اگر برای تولید خاموت از میلگردهای میانه استفاده شود، هزینه‌های مربوط به قیمت میلگرد و هزینه‌های خمکاری تعیین‌کننده قیمت نهایی خاموت خواهند بود. این عوامل با توجه به شرایط بازار و نیازهای خاص پروژه، می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر هزینه‌های نهایی داشته باشند.
انواع خاموت را نام ببرید.
میلگردها نقش بسیار مهمی در تقویت بتن و افزایش مقاومت سازه‌های بتنی دارند. این میلگردها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هرکدام برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند. در اینجا به معرفی انواع مختلف میلگردهای خاموت و کاربردهای آنها پرداخته می‌شود:
- ۱. خاموت سنتی: این نوع خاموت به صورت دستی و با استفاده از اهرم ساخته می‌شود. شکل ظاهری آن معمولاً مربعی است و به دلیل سادگی در تولید و استفاده گسترده، یکی از پرکاربردترین انواع خاموت در ساخت‌و‌سازهای ایرانی محسوب می‌شود. خاموت‌های سنتی در سازه‌هایی که نیاز به استحکام و پایداری استاندارد دارند، به کار می‌روند و به طور معمول برای تقویت تیرها و ستون‌ها استفاده می‌شوند.
- ۲. خاموت معمولی: مشابه خاموت سنتی، این نوع خاموت نیز به صورت دستی تولید می‌شود و در سازه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. اندازه و قالب این نوع از میلگردها می‌تواند بر اساس نیاز پروژه تغییر کند، که این ویژگی به مهندسان این امکان را می‌دهد تا بر اساس نیازهای خاص سازه‌ای، از این خاموت‌ها استفاده کنند. این نوع خاموت برای تقویت بتن در مناطق مختلف سازه کاربرد دارد و به دلیل قابلیت تغییر اندازه، انعطاف‌پذیری بالایی را ارائه می‌دهد.
- ۳. خاموت‌های مارپیچ و ربات: خاموت‌های مارپیچ با استفاده از دستگاه‌های CNC تولید می‌شوند و اندازه آنها بر اساس نیاز قابل تغییر است. این نوع خاموت‌ها به دلیل دقت بالای تولید و قابلیت‌های تکنولوژیکی، در سازه‌هایی که نیاز به تقویت بسیار دقیق دارند، استفاده می‌شود. از سوی دیگر، خاموت‌های رباتی نیز با دستگاه CNC تولید می‌شوند، اما دارای طراحی متفاوتی هستند که در یک سمت آنها مربعی شکل است. این نوع خاموت‌ها به دلیل دقت در تولید و ویژگی‌های خاص خود، برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده کاربرد دارند.
- ۴. خاموت سلولار: این نوع خاموت به فرم حلقه‌های بسته طراحی شده و به دلیل تکنولوژی Pi-Systems که در تولید آن استفاده می‌شود، از استحکام بالایی برخوردار است. خاموت‌های سلولار جدیدترین نوع خاموت‌ها در بازار هستند و به دلیل ویژگی‌های خاص خود، برای سازه‌هایی که نیاز به مقاومت و استحکام بالا دارند، بسیار مناسب هستند. این خاموت‌ها به دلیل فرم خاص و تکنولوژی پیشرفته در تولید، به صورت گسترده در پروژه‌های عمرانی مدرن استفاده می‌شوند.
با توجه به تنوع بالای میلگردها و کاربردهای مختلف آنها، انتخاب نوع مناسب خاموت برای هر پروژه به نیازهای خاص سازه و شرایط استفاده بستگی دارد.
طریقه استفاده خاموت در ساختمان
خاموت، که نقش مهمی در تقویت سازه بتنی دارند، به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: خاموت تنگ باز و خاموت تنگ بسته. خاموت تنگ باز معمولاً به سه صورت تک شاخه (قلاب)، دو شاخه (رکابی) و یا چند شاخه طراحی و استفاده می شود. این نوع خاموت ها به دلیل ساختار باز خود، بیشتر برای مقاطع با بارگذاری کمتر و نیاز به انعطاف پذیری طراحی می شوند. از طرف دیگر، خاموت تنگ بسته به‌طور خاص برای مقاومت در برابر نیروهای برشی و پیچشی مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع خاموت بدلیل شکل بسته و مقاوم خود، گزینه ای مناسب برای موقعیت هایی هستند که نیروهای پیچشی زیادی به سازه وارد می شود.
رای بهینه سازی عملکرد خاموت تنگ بسته، توصیه می شود که انتهای آن ها به میزان حداقل ۱۳۵ درجه به سمت داخل خم شود. این تغییر زاویه، باعث افزایش مقاومت خاموت در برابر نیرو پیچشی و برشی می شود و به تقویت ساختار سازه کمک می کند. به علاوه، خم کردن انتهای خاموت ها به این شکل، باعث می شود که نیروهای وارده به سازه بطور موثرتری توزیع شده و در نتیجه، ایمنی و دوام سازه به طور قابل توجهی افزایش یابد.
نقش خاموت در سازه چیست؟
در مناطق زلزله خیز و مناطقی که با خطرات طبیعی مانند سیل مواجه هستند، صنعت ساختمان سازی با چالش های متعددی رو به رو است. در جوامعی که از نظر اقتصادی ضعیف تر هستند، این چالش ها به مراتب سخت تر می‌شوند، زیرا رعایت نکات ایمنی در ساخت و ساز برای کاهش تلفات جانی و خسارت‌های مالی حیاتی است.
عدم رعایت استانداردهای ساخت و ساز در این مناطق می‌تواند به فاجعه های بزرگی منجر شود. بنابراین، برای کاهش خطرات ناشی از زلزله و سایر بلایای طبیعی، استفاده از تکنیک های مهندسی مناسب و مواد مقاوم اهمیت فراوانی دارد. از جمله این تکنیک ها می توان به استفاده از خاموت در سازه های بتنی اشاره کرد که نقش کلیدی در ایمنی و استحکام ساختمان ها دارد.
خاموت ها به عنوان بخشی از آرماتور بندی، وظیفه تقویت ستون های بتنی در برابر نیروهای کششی و خمشی را بر عهده دارند. بتن به تنهایی در برابر نیروی کششی مقاومت کمی دارد، اما با افزودن خاموت ها به میلگرد فولادی که عمود بر نیروهای وارده نصب می شوند، می توان استحکام و پایداری لازم را فراهم کرد. این خاموت ها به شکل عمودی و گاهی به صورت مورب در سازه به کار می روند تا از ترک خوردگی و شکست زودرس بتن در اثر نیروهای برشی جلوگیری شود. وجود خاموت در سازه نه تنها نظم ساختاری را تضمین می کند، بلکه مقاومت سازه را در برابر نیروهای غیرقابل پیش‌بینی افزایش می دهد.
یکی از مهم ترین اهداف استفاده از خاموت در ساختمان ها جلوگیری از ترک ناگهانی مورب است که ممکن است باعث خرابی کل سازه شود. همچنین خاموت ها به افزایش مقاومت سازه در برابر نیرو پیچشی، تنشی، خزش، انقباض و کشش سطحی کمک می کنند. از دیگر اهداف خاموت گذاری، ارتقای کارکرد لنگر خمشی اولیه است که در مراحل اولیه ساخت و ساز و هنگام اعمال بارهای مختلف به سازه حیاتی است. در نهایت، انتخاب خاموت مناسب و میلگردهای فولادی با سایز و مشخصات استاندارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است تا سازه‌ها در برابر بلایای طبیعی مقاوم و ایمن باشند.