وال پست چیست؟
از دید مهندسی قسمت های مهم یک ساختمان که می تواند استحکام آن را در برابر زلزله تضمین کند، دیوارها، سقف و ستون هاست. وال پست که به روش های مختلفی در پروژه های عمرانی از آن استفاده می شود، یکی از روش های استحکام سازی بناست که البته در کشور ما سابقه ای طولانی ندارد و شاید یک دهه باشد که از آن استفاده می کنند.
اگر علاقمند شدید تا بیشتر از این سازه مهم در عملیات ساختمانی بدانید، با محتوای امروز همراه باشید.
معرفی وال پست و نقش آن در ساختمان سازی
شاید برایتان پیش آمده باشد که ساختمان های نیمه آماده و در حال ساختی را در کوچه و خیابان مشاهده کنید که یک سری ستون های فلزی در لابلای ستون های اصلی آن نظرتان را به خودش جلب کند؟!
برای نگهداری دیوارها و یکپارچه سازی آن ها به منظور افزایش مقاومت دیوار، وال پست کلافی می گویند. البته از آنجایی که هنوز سابقه استفاده از این تکنیک در کشور ما زیاد نیست، در برخی پروژه ها به اشتباه از آن استفاده می کنند و یا از وجود چنین تکنیکی خبر ندارند!
به هر حال استفاده درست و اصولی از وال پست در دیوارها باعث افزایش مقاومت و ایمنی کل بنا در برابر حوادث طبیعی و غیر طبیعی مثل زلزله خواهد شد.
انواع وال پست
به طور کلی پیاده سازی این روش به دو شکل افقی و عمودی می باشد. زمانی که دهانه بزرگ باشد، از وال پست های قائم یا عمودی استفاده می کنند که باید دهانه تیر طبقه پایین را به تیر طبقه بالا جوش زد.
اما در روش افقی برای استحکام بخشیدن بین اسکلت ساختمان با دیوارها از آن استفاده می شود. وال پست به روش های مختلفی در سازه ها به کار برده می شود که سعی می کنیم در ادامه بیشتر به آن ها بپردازیم.
انواع وال پست در دیوارها
نکته مهمی که در اجرای این سازه وجود دارد این است که به چه روشی از آن استفاده می شود؟ مثلاً وال پست ها از نظر مصالح ساختمانی در دو گروه فلزی و بتنی قرار می گیرند. نوع فلزی آن در ساختمان های دارای اسکلت و بتنی در ساختمان هایی با مصالح بنایی به کار برده می شوند.
برای اجرای آن ها معمولاً از پروفیل های ناودانی، نبشی، قوطی و یا مصالح فولادی می توان استفاده کرد که البته در بسیاری موارد میبینیم که از ناودانی برای آن استفاده می شود. در عین حال اگر به دنبال یکپارچگی بیشتر بین دیوارها و انتقال بار مناسب بین آن ها هستید، بهتر است از روش نبشی به جای قوطی استفاده کنید.
اجرای وال پست در اسکلت بتنی به چه صورتی می باشد؟
اول از همه در این روش باید مشخص کنید که با توجه به نقشه و محل قرارگیری درست وال پست، آن را در کجای سازه قرار دهیم؟ بعد از آن نوبت نصب ورقه های اتصال در کف و سقف ساختمان می رسد. در هنگام اجرای دیوارها به این نکته توجه کنید که فاصله لازم برای وال پست را در نظر بگیرید.
در هر ۲ ردیف از دیوارکشی و یا بلوک سازی دیوارها، باید از یک بست استفاده کرد. بعد از پایان دیوارکشی، باید از ۴ میلگرد برای جوش دادن به ورقه های کف و سقف اجرا شده استفاده کرد. حالا نوبت آن رسیده که با سیم های آرماتوربندی میلگردها را به بست ها متصل کرده و دو طرف دیوار را قالب ببندیم.
در پایان هم داخل قالب ها را با بتن پر کرده و بعد از جدا سازی قالب ها مطابق با ضخامت دیوار، وال پست بتنی خواهیم داشت.
اجرای وال پست در اسکلت فلزی به چه صورتی است؟
روش کار در این حالت مثل اجرای وال پست در سازه بتنی می باشد با این تفاوت که باید آن را با جوشکاری به تیر و ستون وصل کرد. از آنجایی که امروزه از اسکلت فلزی بیشتر از همه در پروژه های ساختمانی استفاده می شود، اهمیت به این موضوع و اینکه به شیوه درستی از سازه ها استفاده کنیم، کاملاً ضروریست.
با وجود اینکه دیوارهای کناری در یک ساختمان جزو عناصر غیر سازه ای محسوب می شوند، اما با توجه به اتفاقات ناگواری که در چند سال اخیر در کشور شاهد آن بودیم، مثل زلزله کرمانشاه و… به این موضوع مهم می توان پی برد که اهمیت دیوارها به اندازه ستون و تیرهای یک ساختمان بالاست.
با رعایت درست و اصولی وال پست ها در پروژه های ساختمانی، می توان خسارت جانی و مالی را تا حد قابل توجهی کاهش داد.
روش های مهار دیوار از جهت اجرایی:
- مهار دیوار به کمک قرار دادن میلگرد در داخل کف
- اجرای وال پست جان پناه
- ایجاد تسمه اطراف ستون
- ساخت وال پست با نبشی کشی و یا انکر بولت
- وصل کردن ستون با میلگرد به دیوار
- عبور دادن میلگرد در سوراخ قالب ها به منظور مهار دیوارها
- قرار دادن میلگرد در ستون های مجاور
در چه شرایطی مجاز به استفاده از وال پست می باشیم؟
مطابق با ضوابط اجرایی در آیین نامه ها، در برخی شرایط باید از وال پست استفاده کرد:
- برای دیوارهای بیش از ۳.۵ متر می توان از وال پست افقی استفاده کرد.
- برای دیوارهایی با طول بیش از ۶ متر، مجاز به استفاده از آن هستید.
- چنانچه طول دیوار ۴۰ برابر ضخامت آن باشد، می توان از وال پست استفاده کرد.
متداول ترین اشتباهات رایج در استفاده از وال پست
یکی از اشتباهات رایجی که در پروژه های عمرانی در استفاده از این سازه شاهد آن هستیم، توسط پیمانکاران صورت می گیرد! که علت این موضوع را کاهش هزینه پروژه می دانند و البته قابل پذیرش نیست!
به عنوان مثال به جای اینکه از نبشی در کلاف افقی استفاده کنند، این کار را با میلگرد انجام می دهند. یا مانع اجرای پشت به پشت نبشی های افقی و عمودی می شوند.
کلام آخر
در سال هایی اخیر مهندسان سازه بسیاری بوده اند که متوجه اهمیت اجرای وال پست در ایمنی ساختمان در برابر زلزله شده اند و علاوه بر توجه به استفاده از میلگرد بستر داخل ساختمان، از این تکنیک هم استفاده می کنند.
اگر که برآوردی از هزینه این سازه در پروژه داشته باشید متوجه می شوید که قیمت بسیار کم آن در مقابل سایر هزینه های عمرانی، لزوم استفاده از این روش را پررنگ تر می کند.