وادار ها (وال پست)
در صورتی طول دیوار از مقادیر مجاز براساس طراحی (حداکثر ۴ متر) بیشتر شود از عضو قائم با مقطع فولادی یا بتنی (وادار) به عنوان تکیه گاه جهت مهار خارج از صفحه دیوار و اجزای مسلح کننده (میلگرد بستر) آن استفاده می شود.
وادار (وال پست) باید به نحو مناسبی به کف سازه با اتصال به صورت مفصلی متصل شود ولی اتصال آن در زیر تراز سقف باید در راستای داخل صفحه به صورت کشویی باشد تا امکان جابجایی درون صفحه دیوار فراهم شود.
در دیوارهای خارجی روی سطح وادار (وال پست) باید به وسیله پشم سنگ ضد رطوبت برای عایق بندی پوشانده شود و بر روی آن یک لایه مش الیافی یا رابیتس برای جلوگیری از ترک خوردگی نازک کاری اجرا شود. (شکل ۱)
اجرای عایق پشم سنگ و مش الیاف یا رابیتس بر روی وادار (وال پست به همراه میلگرد بستر) (شکل ۱)
اتصال به وادارها (وال پست و میلگرد بستر)
در دیوارهای غیرسازه ای در فواصل بین ستون ها برای مهار خارج از صفحه دیوارها بسته به نوع و طول دیوار، ممکن است نیاز به وادار (وال پست) باشد.
برای انتقال بار به وادار (وال پست) استفاده از اتصالات جوشی یا پیچی و نظایر آنها به وادار (وال پست) مجاز است ولی نباید از مقاومت اصطکاکی ناشی از بارهای ثقلی استفاده شود.
دیوار با توجه به بارهای وارده و شرایط لبه های آن در بالا (زیر سقف ) و دو لبه قائم دو طرف دیوار و شرایط مرزی زیر (روی کف ) کنترل شوند و بر این اساس حداقل طول دیوار که نیاز به مهار با استفاده از وادار (وال پست) دارد محاسبه شود.
فواصل وادارها (وال پست) را می توان بر پایه محاسبه ظرفیت خمشی پانل دیوار با فرض شرایط تکیه گاهی لبه ها و با اعمال بار وارد بر دیوار تعیین نمود.
باید توجه نمود که جزییات ارایه شده در این پیوست شرایط مفصلی را تأمین می کند.
این کنترل برای دیوارهای بلوکی به صورت دال دو طرفه براساس ضابطه شماره ۸۱۹ مرکز تحقیقات راه، مسکن وشهرسازی انجام می شود.
دیوار بلوکی در فاصله بین وادارها (وال پست) با میلگرد بستر یا تسمه های فولادی مسلح می شود.
(شکل ۲)
میلگرد بستر در فاصله بین وادارها (وال پست) و اتصال (گیره و قلاب) آن به وادار (شکل ۲)
اتصال وادار به قاب سازه ای به وسیله گیره و قلاب (قطعات اتصالی)
در دیوارهای بلوکی که نیاز به وادار (وال پست) دارند به منظور تامین حرکت جانبی داخل صفحه دیوارها، مجموعه دیوار و وادار همزمان از آزادی در حرکت جانبی برخوردارند.
وادارها (وال پست) نباید به نبشی های تعبیه شده در تیرها که تنها جهت جلوگیری از حرکت خارج از صفحه نصب شده اند جوش شوند (شکل ۳).
با توجه به اتصال کشویی(ناودانی منقطع) وادارنیازی به رعایت فاصله جداسازی دیواردرمجاورت وادارها نمی باشد و دیوار می تواند از بر وادار چیده شود.
تبصره :در دیوارهای واقع در خارج قاب، وادارهای دو انتهای دیوار باید در برابر حرکت جانبی در هر دو جهت مقید (به صورت اتصال تلسکوپی) شوند و به دیوار اجازه حرکت داده شود.
در این حالت جزییات اتصال دیوار به این وادارها مانند اتصال به ستون ها می باشد در این فاصله جداسازی ۱% بین وادار و دیوار باید رعایت شود.
به صورت اتصال کشویی با استفاده از نبشی(شکل ۳)
تیرک ها
دردیوارهای با ارتفاع بیش از۳.۵متر باید با استفاده از عضو افقی با مقطع فولادی یا بتنی (تیرک) ارتفاع آزاد دیوار را کاهش داد.
دراین حالت برای اینکه جداسازی دیوار از قاب سازه ای به نحو مناسب انجام شود، نیاز به اجرای وادار (وال پست) انتهایی برای نگه داشتن تیرک می باشد (جهت عدم ایجاد مانع برای تغییر شکل تیر در ناحیه مفصل پلاستیک وادارانتهایی باید حداقل یک متری از ستون طبق شکل ۴ باشد) نحوه اجرای تیرک به این صورت است که تیرک باید به صورت کامل بر روی دیوار بنشیند و بار ثقلی دیوار فوقانی نباید به تیرک منتقل شود.
اتصال انتهای تیرک به ستون نیز باید به صورت نشیمن با قابلیت جابجایی در راستای دیوارمطابق شکل ۵ باشد.
شکل ۴- دیوارهای بلوکی با ارتفاع بیش از۳.۵ متر دارای تیرک و وادار(وال پست به همراه میلگرد بستر) (به عنوان نمونه یک دیوار با ارتفاع ۶ متری)
شکل ۵- جزییات اجرایی اتصال تیرک و وادار در دیوار با ارتفاع بیش از ۳.۵ متر(قلاب وگیره و ناودانی منقطع)
روش های اتصال دیوار(به وسیله قلاب و گیره) به اعضای قائم سازه ای
اتصال لبه قائم دیوارها به ستون ها و دیوارهای برشی ساختمان یا هر عضو قائم سازه ای دیگر در سازه باید به گونه ای باشد که ممانعتی در برابر جابجایی نسبی ایجاد نکند.
در دیوارهای پانلی نیازی به اتصال بین دیوار و ستون وجود ندارد و فواصل بین این دو باید با مواد تراکم پذیر مانند پشم سنگ ضد رطوبت پر شود و بر روی آن در نازک کاری از یک لایه شبکه الیاف یا رابیتس استفاده شود.
اتصال کشویی با استفاده از دو نبشی یا ناودانی منقطع
یکی از روش های مناسب برای اتصال دیوار به عضو قائم سازه ای، استفاده از اتصال کشویی (ناودانی منقطع) در محل تماس، به وسیله نبشی یا ناودانی منقطع یا پیوسته می باشد.
در این حالت استفاده از نبشی و یا ناودانی های گرم نورد یا سرد نورد شده فولادی در طرفین دیوار که به نحو مناسبی به عضو قائم سازه ای اتصال داده می شود، توصیه می شود.(شکل ۶)
شکل ۶- مهار دیوار خارجی ساخته شده از بلوک به ستون با استفاده از نبشی یا ناودانی منقطع
اتصال با بست های انعطاف پذیر U شکل
از اتصالات U شکل لغزشی برای مهار خارج از صفحه و در عین حال تامین آزادی حرکت در درون صفحه دیوار می توان استفاده کرد. (شکل ۷)
شاخک انتهایی
در صورت استفاده از میلگرد بستر از شاخک انتهایی آن جهت اتصال دیوار به ستون در جهت خارج می توان استفاده نمود و نیازی به استفاده از نبشی یا ناودانی نمی باشد. (شکل ۸)
اتصال دیوار خارجی ساخته شده از بلوک به ستون با استفاده از بست ارتجاعی Uشکل
استفاده از شاخک انتهایی به همراه میلگرد بستر
شکل۸- روش های مهار دیوار به ستون جهت نیروی خارج از صفحه (به وسیله قلاب و گیره یا قطعات اتصالی)